Συνέδριο «Active Inclusion for Sustaining Communities»

  Το Συνέδριο ««Active Inclusion for Sustaining Communities» διοργάνωσε το Επαρχιακό Γραφείο Παιδείας Λεμεσού. Διεξήχθη στις 19/04/13 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού. Παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε ανάμεσα στο Devon County και το Επαρχιακό Γραφείο Παιδείας Λεμεσού. Την επιστημονική ευθύνη διεξαγωγής είχε το Πανεπιστήμιο Plymouth. Το ερευνητικό αυτό project, στο οποίο συμμετείχαν 4 σχολεία της Λεμεσού και 4 σχολεία του Devon Αγγλίας, ήταν επιχορηγημένο από κονδύλια της ΕΕ και έγινε στα πλαίσια του προγράμματος Comenius. Το συνέδριο παρακολούθησαν επιθεωρητές του ΥΠΠ, ειδικοί εκπαιδευτικοί, δάσκαλοι γενικής τάξης και αντιπροσωπεία του Devon County και των εκπαιδευτικών των 4 σχολείων της Αγγλίας που συμμετείχαν στην έρευνα. 
  Ξεκινώντας με τους στόχους της έρευνας, ήταν να:

  1. Εξετάσει τις στάσεις, απόψεις, γνώμες των γονέων και του προσωπικού των σχολείων προς την ένταξη τόσο στην Κύπρο όσο και στην Αγγλία

  2. Διερευνήσει τις διαφορετικές στάσεις που μπορεί να έχουν οι γονείς της Κύπρου σε σχέση με τους γονείς της Αγγλίας

  3. Εξετάσει κατά πόσο υιοθετούν διαφορετικές στάσεις οι γονείς παιδιών με αναπηρίες συγκριτικά με τους γονείς παιδιών χωρίς αναπηρίες

  4. Συγκρίνει τις στάσεις ανάμεσα σε γονείς και εκπαιδευτικούς

  5. Εξετάσει τις στάσεις των γονέων και του προσωπικού προς τις ειδικές μονάδες

  6. Καθορίσει τα κριτήρια εισδοχής ενός παιδιού με αναπηρίες στην ειδική μονάδα

  Για να απαντηθούν τα ερωτήματα της έρευνας και να επιτευχθούν οι υπό μέρους στόχοι, έγινε συλλογή δεδομένων μέσα από ερωτηματολόγια αλλά και συνεντεύξεις.  Η ανάλυση που έγινε έδειξε ότι σε γενικές γραμμές δεν υπάρχουν ιδιαίτερες διάφορες ανάμεσα στις στάσεις γονέων αλλά και εκπαιδευτικών Αγγλίας – Κύπρου. Ωστόσο, υπήρχαν κάποιες μικρές διαφοροποιήσεις στα αποτελέσματα.

  Συγκεκριμένα, οι γονείς παιδιών με αναπηρίες ανησυχούσαν περισσότερο για τις κοινωνικές σχέσεις των παιδιών τους με τους συνομηλίκους και την κατ’ οίκον εργασία συγκριτικά με τους γονείς παιδιών χωρίς αναπηρίες. Από την άλλη, οι γονείς της Αγγλίας υιοθετούσαν ελαφρώς θετικότερες στάσεις  σε σχέση με την υποστήριξη που λαμβάνει το παιδί τους στο σχολείο και αναγνώριζαν σε μεγαλύτερο βαθμό ότι το σχολείο τους έχει κάποια πολιτική για τα παιδιά με αναπηρίες, πέραν της θεσμοθετημένης. Τέλος, η σημαντικότερη διαφοροποίηση στα αποτελέσματα έγκειται στην αναγνώριση των γονέων της Αγγλίας ότι οι εκπαιδευτικοί εκεί ενθαρρύνουν τα παιδιά με αναπηρίες να χρησιμοποιούν τεχνολογία κατά τη διάρκεια του μαθήματος, κάτι με το οποίο δε συμφωνούσαν πολύ οι γονείς της Κύπρου.

  Όσον αφορά στις διαφορές ανάμεσα στις στάσεις γονέων - εκπαιδευτικών, φάνηκε ότι οι γονείς υιοθετούν θετικότερες προς την ένταξη στάσεις. Η διαφοροποίηση αυτή οφείλεται στην άποψη των γονέων ότι η ένταξη συμβάλλει στην πρόοδο όλων των παιδιών, κάτι που δε φαίνεται να συμμερίζονται εξίσου οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι πιστεύουν ότι είναι καλύτερη για τα παιδιά με αναπηρίες η φοίτηση στη μονάδα.

  Η τελευταία παράμετρος που εξετάστηκε είναι με ποιο τρόπο λαμβάνονται οι αποφάσεις για φοίτηση των παιδιών σε ειδικά πλαίσια (π.χ. μονάδες). Φάνηκε ότι τόσο σε Κύπρο όσο και σε Αγγλία, η απόφαση για τοποθέτηση ενός παιδιού σε ειδική μονάδα τεκμηριώνεται μέσα από κριτήρια που αφορούν στο ίδιο το παιδί και είναι στενά συνυφασμένα με το ιατρικό μοντέλο (π.χ. σοβαρότητα αναπηρίας) αλλά και σε κριτήρια που σχετίζονται με το περιβάλλον του παιδιού και παραπέμπουν σε πτυχές του κοινωνικού μοντέλου (π.χ. κοινωνικοποίηση).

  Μεταξύ άλλων, στο συνέδριο τοποθετήθηκαν οι καθηγήτριες Larin Florian του Πανεπιστημίου του Aberdeen και Christine Black-Hawkins του Πανεπιστημίου του Cambridge, παρουσιάζοντας την τελευταία ερευνητική τους δουλειά σε σχολεία της Σκοτίας. Στόχος της δουλειάς τους ήταν να βρει καλές πρακτικές που υιοθετούν οι εκπαιδευτικοί στη Σκοτία, ώστε να προωθήσουν την έννοια της ενιαίας εκπαίδευσης. Οι διαπιστώσεις – εισηγήσεις τους ήταν ιδιαίτερα εύστοχες και διαφωτιστικές. Θα εστιάσω όμως σε μία που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και οφείλω να ομολογήσω ότι συνδέεται άμεσα με τα όσα λέγαμε για το Universal Design.

  Οι δύο ακαδημαϊκοί επέμεναν πολύ στο να δίνονται πολλαπλές επιλογές στα παιδιά, ώστε τα ίδια να διαλέγουν αυτή που τους εξυπηρετεί. Δηλαδή οι εκπαιδευτικοί να μην προαποφασίζουν από μόνοι τους τι ταιριάζει και τι όχι σε ένα παιδί. Το διαφορετικό, με την έννοια του ξεχωριστού-ειδικού που φτιάχνει ο δάσκαλος για να ταιριάζει στις ανάγκες ενός παιδιού, στην ουσία στιγματίζει το παιδί και προκαλεί τα αντίθετα αποτελέσματα, έστω κι αν γίνεται με τη λογική παροχής ίσων ευκαιριών.

  Έφεραν ένα παράδειγμα από μία συνάδελφο στη Σκοτία, η οποία είχε στην τάξη της παιδί με απώλεια όρασης και του έδινε τα φυλλάδια όλα σε κίτρινο χαρτόνι με γραμματοσειρά 20. Στην πορεία, όμως, αντιλήφθηκε ότι αυτό στιγμάτιζε το παιδί, το αναστάτωνε συναισθηματικά με αποτέλεσμα να αντιδρά. Με τη βοήθεια των δύο ερευνητριών, η δασκάλα έδωσε την επιλογή και στα άλλα παιδιά αν θέλουν να παίρνουν το φυλλάδιο σε αυτή τη μορφή (κίτρινο φόντο με γραμματοσειρά 20). Με μεγάλη της έκπληξη, διαπίστωσε ότι όλα τα παιδιά στο τέλος επέλεγαν το κίτρινο χρώμα, γιατί έλεγαν ότι το έβρισκαν πιο ξεκούραστο και ευανάγνωστο. Άρα, κάτι που προοριζόταν στο παιδί με απώλεια όρασης, στο τέλος φάνηκε να εξυπηρετεί και τα άλλα παιδιά.

  Οι δύο καθηγήτριες συμπληρώνοντας, εισηγήθηκαν ότι όταν μπαίνουν τέτοια διλήμματα, να πρέπει να χρησιμοποιήσω δηλαδή διαφορετικό υλικό για οποιοδήποτε λόγο, να δίνω την επιλογή σε όλα τα παιδιά να διαλέγουν με τι θέλουν να δουλέψουν, ώστε να μη στιγματίζονται! Η διαφοροποίηση από μόνη της δηλαδή, εάν δε διασυνδεθεί με το δικαίωμα επιλογής, τότε δεν κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

  Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν άλλο ένα παράδειγμα που έφεραν για μια τάξη, πάλι στη Σκοτία, η οποία θα πήγαινε εκπαιδευτική επίσκεψη σε ένα χώρο. Ανάμεσα στα παιδιά της τάξης, ήταν και ένα παιδί με αυτισμό. Η δασκάλα είπε στα παιδιά ότι με την επιστροφή τους στο σχολείο ήθελε όλα να μπορούν να γράψουν μία παράγραφο για το τι παρατήρησαν. Τους έδωσε χρόνο για να συζητήσουν μεταξύ τους και να αποφασίσουν τι «εξοπλισμό» χρειάζονται για να γράψουν αυτή την παράγραφο.  Κατέληξαν ότι όλα χρειάζονται μολύβι και χαρτί για να παίρνουν σημειώσεις, ενώ το παιδί με αυτισμό το iphone του για να μπορεί να βγάλει φωτογραφίες και να τις έχει ως σημείο αναφοράς. Τελικά η επίσκεψη έγινε κανονικά και ο στόχος της δασκάλας επιτεύχθηκε. Συνέκριναν αυτή την προσέγγιση με παρόμοιο περιστατικό που συνέβη σε άλλο σχολείο, όπου η δασκάλα είπε ότι όλοι θα πάρουν μολύβι και χαρτί, εκτός από το παιδί με αυτισμό που θα ήταν το μόνο που θα μπορούσε να πάρει το iphone του. Σε αυτή την περίπτωση τα υπόλοιπα παιδιά αντέδρασαν και διαμαρτυρήθηκαν λέγοντας ότι ήταν αδικία. Επομένως, αυτό που έχει ουσία και παίζει ρόλο επισήμαναν δεν είναι τι κάνεις, αλλά πώς το κάνεις!

  Κλείνοντας, πιστεύω ότι το εν λόγω συνέδριο ήταν πολύ πετυχημένο και δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από συνέδρια που γίνονται στο εξωτερικό. Υπήρχε μάλιστα και η δυνατότητα μετάφρασης με τη χρήση της κατάλληλης τεχνολογίας (ασύρματα ακουστικά), μιας και αρκετές ομιλίες ήταν στην αγγλική. Αξίζουν συγχαρητήρια τόσο στους διοργανωτές, όσο και στους συμμετέχοντες! Διότι πολιτισμός όπως είπε ένας κύριος σε παρέμβασή του «δεν είναι οι δείκτες της οικονομίας, αλλά η παιδεία, το ήθος του ανθρώπου [...] πολιτική όπως η ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες στα γενικά σχολεία, οριοθετούν τον πολιτισμό μας!»

Όταν η τεχνολογία υπηρετεί την... κατασκευή χαλιού!

Καθημερινά γίνεται πολύς λόγος για την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποιήση υλικών με τρόπο που να μην σπαταλούνται οι φυσικοί πόροι του περιβάλλοντος και να διατηρείται η αειφόρος ανάπτυξη.

Σήμερα, θέλησα να αναφερθώ σε μια πτυχή - πιο δημιουργική και καλλιτεχνική - που όπως φαίνεται συνδέεται πολύ στενά με την τεχνολογία αλλά είμαι σίγουρος πως κανένας μας δεν την έχει επεξεργαστεί τουλάχιστον σε ενσυνείδητο επίπεδο όπως ο κύριος Federico Uribe. Ίσως γιατί δεν ασχοληθήκαμε ποτέ στενά με τα χαλιά ή ακόμα πιο συγκεκριμένα επειδή στερούμαστε φαντασίας και πρωτοτυπίας... 

Ποτέ δεν είναι αργά όμως. Μιλούμε συνεχώς για νέα προγράμματα, για προμήθεια προϊόντων και υλικών υψηλής τεχνολογίας και εξασφάλιση νέων υπολογιστών που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των αυξημένων απαιτήσεων της καθημερινότητας. Τι γίνεται όμως με όλα τα τεχνολογικά μέσα και υλικά που μέχρι πρότινος μας εξυπηρετούσαν και εν μία νυκτί κρίνονται ως αναποτελεσματικά και πλέον ακατάλληλα; 

 Μία απάντηση επιχειρούν να δώσουν ορισμένοι καλλιτέχνες-δημιουργοί οι οποίοι, κάνοντας το πρώτο βήμα, μας δείχνουν ότι ακόμα και υλικά τεχνολογίας μπορούν να αξιοποιηθούν και σε άλλα πλαίσια! Απαιτείται απλά φαντασία και δημιουργικότητα για να φτιάξει κανείς ολόκληρα αριστουργήματα που ξεπερνούν κάθε όριο ανθρώπινης σκέψης.

Για περισσότερες πληροφορίες και πλοήγηση στο πρωτογενές άρθρο πατήστε στο ακόλουθο link.